Rondom de Nederlandse hoofdstad Amsterdam ligt een bijzondere verdedigingsring van 42 forten, 4 batterijen en een groot aantal dijken en sluizen: de Stelling van Amsterdam. De Stelling maakt sinds juli 2021 onderdeel uit van het UNESCO Werelderfgoed Hollandse Waterlinies vanwege zijn strategisch landschap, briljante watermanagementsysteem en talloze militaire werken.
De zomer is bijna begonnen! Dus strijk neer op één van de fortterrassen, bezoek een historisch fort of ontdek de sluizen, batterijen en dijken tijdens een wandeling of fietstocht. In deze Stellingkoerier geven wij je een aantal leuke tips met unieke activiteiten zoals een militair weekend op Fort aan de Ham en een 24 uurs zeilrace vanaf Fort bij Kudelstaart. Ook voor de wandel- en fietsliefhebber hebben wij twee leuke aanraders! Lees snel verder. Kijk voor alle activiteiten in de agenda van de Stelling van Amsterdam
Fiets- en wandelmagazine Werelderfgoed
Ga deze zomer wandelen en fietsen op werelderfgoed in Nederland. Dit zijn unieke plekken in de wereld. Werelderfgoed vind je ook bij jou om de hoek. De mooiste routes en tips zijn nu verzameld in het GRATIS online magazine van Stichting Werelderfgoed Nederland. Hierin vind je vanaf pagina 18 ook de Stelling van Amsterdam dat onderdeel is van het UNESCO werelderfgoed Hollandse Waterlinies. Naar het magazine
Heb jij het UNESCO Werelderfgoed van ons Koninkrijk al op TV gezien?
Op 25 en 26 juni staat Fort aan den Ham in het teken van de strijd voor vrede en veiligheid van Nederland in de 20ste eeuw. De activiteiten schetsen een beeld van de militaire geschiedenis. Lees meer over dit militair weekend
24 uurs Zeilfort Zandrace in Kudelstaart
Op vrijdagavond 1 juli 2022 om 19:00 uur start de tweede editie van Zeilfort Zandrace. Bezoek deze bijzondere 24-uurswedstrijd voor historische zeilende vrachtschepen. Fort Kudelstaart is start-, aanleg- en finish-locatie. Lees meer over de zandrace
Fort Waver-Amstel | o.a. 12 juni en 24 juli
Stap regelrecht de geschiedenis in op Fort Waver-Amstel. Op deze bijzondere plek lijkt de tijd stil te staan. Onder deskundige begeleiding van een fortengids van Natuurmonumenten krijg je de kans om dit fort, dat normaal gesloten is, van dichtbij te bekijken. Het immense fort is ook geopend tijdens de Amstellanddag op zondag 12 juni. Boek de rondleiding
Op zondag 21 augustus 2022 staat de jaarlijkse fietstocht Ronde van de Stelling van Amsterdam weer op het programma. Tijdens een rit van 65, 120 óf 170 km ontdek je (een deel van) de oude verdedigingslinie rondom Amsterdam. Meer informatie en inschrijven
Muziekfort (Fort aan de Sint Aagtendijk)
Stichting Fortpop Beverwijk stelt ruimtes beschikbaar voor diverse muzikale, educatieve en creatieve activiteiten in het fort. Op zondagen kun je het museum bezoeken en worden er rondleidingen gegeven om 12.00 en om 14.00. Lees meer
Fort bij Veldhuis | Luchtoorlogmuseum
Bekijk de tentoonstelling met objecten uit de Tweede Wereldoorlog; van oude tekeningen tot vliegtuigonderdelen. Het museum is elke zondag geopend. Meer informatie
Fortensafari met kids
Ga met kinderen op fortensafari en beleef een spannend avontuur waarbij je de meest bijzondere plekken in de Hollandse Waterlinies ontdekt. Voor de fortensafari is een speciale speurkaart ontwikkeld vol planten, vogels, zoogdieren, kriebelbeestjes, amfibiën en reptielen. Naar welke schatten ga jij op zoek?
Meer weten over de Stelling?
Leer meer bij een bezoekerscentrum
Bezoek één van de drie bezoekerscentra van de Stelling van Amsterdam en leer alles over de historie, het watermanagement, de strategische ligging en de huidige functies van de forten.
Lees op pagina 13 van het FORT! Magazine het artikel over de kijkkoepel, wat vroeger een kanon was, maar nu uitzicht geeft over een gebied met vogels. Mischa, communicatiespecialist bij Landschap Noord-Holland vertelt over het symbolische karakter van Fort K'IJK. Lees het artikel
Meer Stellingnieuws
Pieter van Vollenhovenprijs voor Fort van Hoofddorp
Fort van Hoofddorp uit Haarlemmermeer ontving vrijdag 22 april 2022 samen met 3 andere initiatiefnemers van herbestemming van een monument, de Pieter van Vollenhovenprijs. Lees meer
Studenten Clusius College creëren kruidentuin bij Fort K’IJK
Dankzij studenten van het Clusius College uit Hoorn ontstaat een inheemse bloemen- en kruidentuin bij Fort K’IJK in Uitgeest. De studenten zijn dolenthousiast over de nieuwe praktijkleerplek van hun opleiding. Lees meer
Stelling op Social Media
Op onze social mediakanalen zijn er regelmatig winacties en aanbiedingen. Dus meld je aan via de iconen in het blauwe vlak hieronder voor Facebook, Twitter en Instagram.
Begaanbaar deel van een inundatie in de vorm van een hooggelegen terrein, een weg, (spoor)dijk of een waterweg.
Verdedigingswerk dat een acces verdedigt
Onderstel voor een vuurwapen
Ook wel bolwerk. Vijfhoekige uitbouw van waaruit flankerend vuur kan worden gegeven.
Samenvoeging van een aantal stukken geschut in één organisatie.
Door een aarden wal van de vijand afgeschermde weg waarlangs manschappen en materieel konden worden verplaatst.
Het door metselwerk, beton of grondlaag bestand zijn van een gebouw tegen geschutsvuur.
Beschutte plek van waaruit de verdedigers de vijand kunnen bestoken.
Granaat gevuld met hoogexplosieve springstof.
Een (lage) uitbouw in een gracht van waaruit flankerend vuur kan worden gegeven.
Ook wel schotbalksluis. Tijdelijke waterkering, door het stapelen van balken in uitsparingen, om het water van een inundatie tegen te houden.
Militaire oefening
Zijwaarts gericht vuur.Groot flankement: ondersteunend vuur naar de nevenforten. Klein flankement: vuur dat de eigen omgeving van het verdedigingwerk bestrijkt.
Naar de vijand gericht deel van een verdedigingsweg.
Een onderdeel van het leger dat o.a. als taak heeft om tijdelijke en permanente verdedigingswerken te bouwen. De naam is afgeleid van het Franse woord ingenieur.
(houten) Loods waarin artillerie- en geniemateriaal werd opgeslagen.
Verzamelnaam voor vuurmonden.
Flauw aflopend talud dat buiten de fortgracht ligt en dat vanaf de frontwal met vuur kan worden bestreken.
(Betonnen) onderkomen voor manschappen, in de jaren ’30 onder andere toegevoegd aan het oostfront van de Vesting Holland.
Pantserkoepel die tijdens het geven van vuur omhoog wordt geheven om in rust weer te verzinken en onzichtbaar te worden.
Tabel die is aangebracht naast de geschutsopening om de bedieners van het geschut inzicht te geven in afstanden tot de doelen en de daarmee samenhangende geschutshoeken.
Onderwaterzetting waarmee een vijand op afstand wordt gehouden.
Ook wel inlaatsluis. Sluis die is aangelegd met als doel om water in een bepaald gebied in te laten.
Ruimte die tegen vijandelijk vuur is gedekt en die is voorzien van een schietgat waarachter een vuurwapen wordt opgesteld.
Van de vijand afgekeerde zijde van een verdedigingswerk.
In de forten van de Stelling van Amsterdam is het een kazemat aan de keelzijde van een fort waarmee flankerend vuur op het voorterrein van de buurforten wordt gegeven en van waaruit de keelzijde wordt verdedigd.
Wet van januari 1853, waarin beperkingen waren opgenomen met betrekking tot het bouwen in de nabijheid van verdedigingswerken, de zgn. verboden kringen, om een vrij schootsveld te waarborgen.
Lineair stelsel van samenhangende verdedigingwerken.
Batterij die in de onmiddellijke nabijheid van een verdedigingswerk ligt en die taken uitvoert die vallen onder dit verdedigingswerk.
Waterzuiveringsinrichting die de kwaliteit van het drinkwater verbetert door er ijzer aan te onttrekken.
Stelling waarin terugtrekkende troepen kunnen worden opgenomen.
Batterij die achter pantserplaten is opgesteld.
Fort met één of meerdere gepantserde geschutsopstellingen.
Draaibare gepantserde geschutsopstelling.
Geschut voor frontaal vuur over grote afstand, direct gericht op de vijandelijke posities.
Vuur dat er op is gericht om vijandelijke artillerie uit te schakelen
Eenvoudig (tijdelijk) verdedigingswerk met kleine bezetting.
Ondergrondse, bomvrije verbindingsgang.
Laatste toevluchtsplek voor de verdedigers binnen een verdedigingswerk, dat zelfstandig kan worden verdedigd.
Bomvrije bergplaats voor geschut of ander onmisbaar materieel.
Gedeelte van en terrein dat onder vuur kan worden genomen.
Open binnenruimte van een fort.
Grondplan of plattegrond.
Benaming van het verband dat in 1922 ontstond door de samenvoeging van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, de Stelling van Amsterdam en het zuidelijk rivierenfront.
Wet van 18 april 1874 waarin de vestingwerken werden bepaald die deel uit gingen maken van de landsverdediging.
Aarden ophoging rond een verdedigingswerk, voorzien van een borstwering.
Nederlands
Deutsch
English
Français
.JPG)
