Ga direct naar inhoud

Deel via social media

Voor scholen

Erfgoededucatie

De Stelling van Amsterdam is een heel mooi, bijzonder en mysterieus stukje geschiedenis van Nederland. Daarom is het ook prachtig om de verhalen van de forten, en de forten zelf te verkennen met kinderen, zodat zij echt geschiedenis kunnen beleven. Dit kan op school met de leskist, maar ook buiten bij de forten zelf. Vraag de forten naar de mogelijkheden, o.a. Forteiland Pampus, Kunstfort Vijfhuizen, het Rijksmuseum Muiderslot, Forteiland IJmuiden, Fort Edam en Fort Abcoude.

Digitale leskist

Het digitale lespakket Stelling van Amsterdam vertelt het verhaal van de Stelling van Amsterdam. De Stelling van Amsterdam is een onderwerp dat prima geschikt is voor een digitaal lesprogramma. Het lespakket verlevendigt de les en geeft een goed inzicht in de thema’s van de Stelling van Amsterdam.

Het programma voor het digitale schoolbord  bestaat uit vier vertelplaten met filmpjes, animaties, fotoseries en opdrachten en is bedoeld voor groep 7 en 8 van de basisschool. Voorbeelden zijn een animatie van inundatie; een sleepopdracht met fortonderdelen en een kaart waar fortnamen onthuld worden. Het programma, de handleiding voor leerkrachten en de werkbladen voor leerlingen zijn gratis beschikbaar via de website. Download het lespakket.

Het digitale lespakket De Stelling van Amsterdam is ontwikkeld door Plein C en Explanation Design uit Haarlem en is financieel mogelijk gemaakt door de Provincie Noord-Holland.

Fysieke leskist

De leskist ‘Stelling van Amsterdam’ vertelt het verhaal over het leven en werken in de forten rond de Eerste Wereldoorlog. De leskist bevat geen kant en klare lessen. De informatie en objecten in de kist kunnen worden gebruikt tijdens de geschiedenisles, een lesvervangende activiteit of zij kunnen het uitgangspunt vormen voor een project. Zo bevat de kist een historisch verhaal over Berend, wiens vader in 1914 gelegerd wordt in een fort van de Stelling van Amsterdam. Dit verhaal kan het vertrekpunt vormen voor een project in de klas. Veel onderdelen van de leskist komen terug in het verhaal, zoals de prentenbriefkaarten, de beenwindsels, het uniformjasje en het affiche van de Kwattareep, chocola speciaal voor soldaten.

De leskist is bedoeld voor groep 5 t/m 8 van het basisonderwijs en is te gebruiken als illustratiemateriaal bij de geschiedenisles, als lesvervangende activiteit of als uitgangspunt voor een project.

De leskist lenen? De kisten zijn te leen voor een periode van zes weken, tegen een vergoeding van €50,- Lenen kan op de volgende lokaties: Fort bij Vijfhuizen; Bibliotheek Purmerend; Bibliotheek IJmuiden; Bibliotheek Weesp; Cultuurmenu Zaanstad.

Wat nog meer wordt aangeboden

Voor creativiteit in de klas download gratis de artikelen uit ons Creatief en Kleuren pakket.

Er is genoeg te doen om kinderen te vermaken en het museum te bezoeken van Muiderslot.
Voor een echt avontuur heeft Forteiland IJmuiden precies wat nodig is voor de kinderen.
Maak kinderen enthousiast meerdere forten te bezoeken met het Stellingpaspoort.

Bezoek onze fortenpagina's om te zien wat voor forten er nog meer op de stelling zijn en wat voor fort past bij uw wensen (we hebben diverse forten met verschillende musea zoals Fort bij Vijfhuizen, Fort bij Veldhuis en Fort bij Aalsmeer).

Educatiemateriaal Werelderfgoed

Werelderfgoed is cultureel en natuurlijk erfgoed dat wordt beschouwd als onvervangbaar, uniek en eigendom van de hele wereld, en waarvan het van groot belang wordt geacht om te behouden. Via Stichting Werelderfgoed Nederland is er lesmateriaal bechikbaar om leerlingen kennis te laten maken met de meest mooie, unieke en bijzondere kostbare schatten uit het verleden. Met het educatiemateriaal en de handleiding 'Lesgeven over werelderfgoed' kun je leerlingen kennis laten maken met dit werelderfgoed.

Kijk bij de veelgestelde vragen of maak een keuze hieronder.

U kunt nog 250 karakters intypen
Ben je geen robot? Los dit simpele sommetje op: *
5 - 1 =
Ook de gratis nieuwsbrief van de Stelling van Amsterdam ontvangen?
Schrijf je in  
naar boven

Begaanbaar deel van een inundatie in de vorm van een hooggelegen terrein, een weg, (spoor)dijk of een waterweg.

Verdedigingswerk dat een acces verdedigt

Onderstel voor een vuurwapen

Ook wel bolwerk. Vijfhoekige uitbouw van waaruit flankerend vuur kan worden gegeven.

Samenvoeging van een aantal stukken geschut in één organisatie.

Door een aarden wal van de vijand afgeschermde weg waarlangs manschappen en materieel konden worden verplaatst.

Het door metselwerk, beton of grondlaag bestand zijn van een gebouw tegen geschutsvuur.

Beschutte plek van waaruit de verdedigers de vijand kunnen bestoken.

Granaat gevuld met hoogexplosieve springstof.

Een (lage) uitbouw in een gracht van waaruit flankerend vuur kan worden gegeven.

Ook wel schotbalksluis. Tijdelijke waterkering, door het stapelen van balken in uitsparingen, om het water van een inundatie tegen te houden.

Militaire oefening

Zijwaarts gericht vuur.Groot flankement: ondersteunend vuur naar de nevenforten. Klein flankement: vuur dat de eigen omgeving van het verdedigingwerk bestrijkt.

Naar de vijand gericht deel van een verdedigingsweg.

Een onderdeel van het leger dat o.a. als taak heeft om tijdelijke en permanente verdedigingswerken te bouwen. De naam is afgeleid van het Franse woord ingenieur.

(houten) Loods waarin artillerie- en geniemateriaal werd opgeslagen.

Verzamelnaam voor vuurmonden.

Flauw aflopend talud dat buiten de fortgracht ligt en dat vanaf de frontwal met vuur kan worden bestreken.

(Betonnen) onderkomen voor manschappen, in de jaren ’30 onder andere toegevoegd aan het oostfront van de Vesting Holland.

Pantserkoepel die tijdens het geven van vuur omhoog wordt geheven om in rust weer te verzinken en onzichtbaar te worden.

Tabel die is aangebracht naast de geschutsopening om de bedieners van het geschut inzicht te geven in afstanden tot de doelen en de daarmee samenhangende geschutshoeken.

Onderwaterzetting waarmee een vijand op afstand wordt gehouden.

Ook wel inlaatsluis. Sluis die is aangelegd met als doel om water in een bepaald gebied in te laten.

Ruimte die tegen vijandelijk vuur is gedekt en die is voorzien van een schietgat waarachter een vuurwapen wordt opgesteld.

Van de vijand afgekeerde zijde van een verdedigingswerk.

In de forten van de Stelling van Amsterdam is het een kazemat aan de keelzijde van een fort waarmee flankerend vuur op het voorterrein van de buurforten wordt gegeven en van waaruit de keelzijde wordt verdedigd.

Wet van januari 1853, waarin beperkingen waren opgenomen met betrekking tot het bouwen in de nabijheid van verdedigingswerken, de zgn. verboden kringen, om een vrij schootsveld te waarborgen.

Lineair stelsel van samenhangende verdedigingwerken.

Batterij die in de onmiddellijke nabijheid van een verdedigingswerk ligt en die taken uitvoert die vallen onder dit verdedigingswerk.

Waterzuiveringsinrichting die de kwaliteit van het drinkwater verbetert door er ijzer aan te onttrekken.

Stelling waarin terugtrekkende troepen kunnen worden opgenomen.

Batterij die achter pantserplaten is opgesteld.

Fort met één of meerdere gepantserde geschutsopstellingen.

Draaibare gepantserde geschutsopstelling.

Geschut voor frontaal vuur over grote afstand, direct gericht op de vijandelijke posities.

Vuur dat er op is gericht om vijandelijke artillerie uit te schakelen

Eenvoudig (tijdelijk) verdedigingswerk met kleine bezetting.

Ondergrondse, bomvrije verbindingsgang.

Laatste toevluchtsplek voor de verdedigers binnen een verdedigingswerk, dat zelfstandig kan worden verdedigd.

Bomvrije bergplaats voor geschut of ander onmisbaar materieel.

Gedeelte van en terrein dat onder vuur kan worden genomen.

Open binnenruimte van een fort.

Grondplan of plattegrond.

Benaming van het verband dat in 1922 ontstond door de samenvoeging van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, de Stelling van Amsterdam en het zuidelijk rivierenfront.

Wet van 18 april 1874 waarin de vestingwerken werden bepaald die deel uit gingen maken van de landsverdediging.

Aarden ophoging rond een verdedigingswerk, voorzien van een borstwering.