Bewust of onbewust maken bewoners en bezoekers van Noord-Holland en Utrecht allemaal kennis met de Stelling van Amsterdam. De verdedigingslinie die tussen 1880 en 1914 is aangelegd, bestaat uit dijken, sluizen en 42 forten en 4 batterijen. De ring ligt op een afstand van vijftien tot twintig kilometer van het centrum van Amsterdam. Het leger, de regering en het staatshoofd zouden zich binnen de ring kunnen terugtrekken bij een aanval op Nederland. Met een ingenieus systeem kon het land rondom de verdedigingslinie onder water worden gezet (inundatie). Er ontstaat dan een watervlakte die te ondiep is voor schepen en te diep voor man en paard.
Lange tijd mocht het gebied dat bij inundatie onder water zou komen te staan niet worden bebouwd. Dat was vastgelegd in de Kringenwet die tot 1963 gold. Zo is een groot landschappelijk gebied ontstaan. Op de terreinen rondom de forten kon de natuur helemaal haar gang gaan.
Het is aan de forten en het waterbouwkundige systeem te danken dat de Stelling sinds 1996 op de Werelderfgoedlijst van de Unesco te vinden is.

Hebt u wel eens onverwacht een grijs bouwwerk of een groene heuvel in het landschap zien liggen? De kans is groot dat het een onderdeel is van de Stelling van Amsterdam: een 135 kilometer lange verdedigingslinie die tussen 1880 en 1914 is aangelegd. De ring van dijken, sluizen, en maar liefst 42 forten en 4 batterijen ligt op een afstand van 15 tot 20 kilometer van het centrum van Amsterdam. Het leger, de regering en de koning(in) zouden zich binnen deze ring kunnen terugtrekken bij een aanval op Nederland.

Het idee achter de Stelling van Amsterdam is een staaltje van Hollands waterbouwkundig vernuft. Met een ingenieus systeem kon het land rondom de verdedigingslinie onder water worden gezet (inundatie). Er ontstaat dan een waterplas die niet diep genoeg is voor schepen maar te diep voor man en paard.
Bij kwetsbare plaatsen in de ring, zoals vaarten en dijken, werd een verdedigingswerk gebouwd.

Lange tijd mocht het gebied dat bij inundatie onder water zou komen te staan niet worden bebouwd. Zo is dankzij de Stelling van Amsterdam een groot landschappelijk gebied ontstaan, dat op sommige plaatsen heel breed is en op andere juist smal: de kwetsbare plekken in de verdediging. Op de terreinen rondom de forten kon de natuur helemaal haar gang gaan. De forten zelf waren tientallen jaren voor de buitenwereld gesloten. Vandaar dat de Stelling zo interessant is voor liefhebbers van militair erfgoed, Hollandse landschappen en de natuur.

De Stelling is inmiddels in zijn geheel als monument beschermd door de Provincie Noord-Holland en het rijk. In 1996 is door de Unesco erkend dat de Stelling van Amsterdam uniek is en van groot belang om te behouden. Sindsdien prijkt haar naam op de Werelderfgoedlijst naast bijvoorbeeld de Chinese Muur, Mont Saint-Michel, de oude stad van Fez en de piramides van Gizeh.

U kunt op verschillende manieren kennismaken met de Stelling van Amsterdam. Er zijn wandel- en fietsroutes die u langs de opmerkelijkste onderdelen leiden. Regelmatig zijn de prachtige natuurgebieden bij de forten opengesteld voor publiek. En bent u in voor avontuur? Let dan op de speciale openstellingen van forten voor een kijkje achter de dikke muren.

Voor meer informatie: www.stellingvanamsterdam.nl

The Defence Line of Amsterdam was placed on the World Heritage List in 1996. This 135 km-long line of defence encircling the capital city, buttressed by 42 forts, showed the dogged determination of the Dutch to defend themselves when necessary. Constructed between 1883 and 1920, water management and control played an important role in its design: the defence line could be operationalised within 48 hours by flooding the surrouding areas. These flooded areas, together with the forts would form a formidable obstacle to any invader. However even during its contruction, the invention of the aeroplane and long-range artillery rendered the defence line obsolate. Nevertheless, the forts and the infrastructure were left in place, largely in their original state. The Defence Line of Amsterdam is therefore a unique historic example of defence and water-management technology.
For more information: www.stellingvanamsterdam.nl