Omschrijving
Deze fietsroute gaat van Haarlem via Spaarndam richting Halfweg en Amsterdam. Vanaf daar keert u via de rand van de Haarlemmermeer weer terug naar Haarlem.
De Krayenhoffroute voert langs forten die op plekken liggen waar eerst de Posten van Krayenhoff lagen, een voorloper van de Stelling van Amsterdam. Deze tussen 1805 en 1810 aangelegde aardwerken rond Amsterdam werden zo genoemd naar de ontwerper, de bekende genieofficier Generaal Krayenhoff. Beginnend in Haarlem, ook wel genoemd Vlaamse stad van het Noorden, kunt u een route fietsen die voert langs Spaarndam, Spaarnwoude, Amsterdam Osdorp, Amsterdam Sloten, Halfweg, Zwanenburg en Vijfhuizen. Naast het Fort benoorden Spaarndam en het Fort bezuiden Spaarndam kunt u het sluizencomplex bekijken en komt u langs De Oude Molen, Fort bij Penningsveer, Fort Liebrug en Fort bij Vijfhuizen.
Fietsknooppunten op deze route
Forten in deze route
-
Haarlemmerliede
-
Velserbroek
-
Spaarndam
-
Vijfhuizen
-
-
Haarlemmerliede
Overige bezienswaardigheden
-
2Het GemeenlandshuisHet Gemeenlandshuis van het Hoogheemraadschap van Rijnland is gebouwd in 1641 en was de woonplaats van de opzichter. Nu is het de woning van de dijkgraaf. (foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
-
3Sluizencomplex SpaarndamLet op de hoge zeedeuren. De noordzijde stond tot 1865 nog in verbinding met de Zuiderzee.
Al in de 13e eeuw lagen hier sluizen. Spaarndam kent alle vormen van waterbeheersing, die in Nederland zijn toegepast. De dam die het Spaarne afsluit met de dijk. Vervolgens van oost naar west; de Grote Schutsluis uit 1898 (eerste bouw 1567), de Woerdersluis (een spuisluis uit 1611), de Kolksluis (de oudste schutsluis in Spaarndam, sinds 1927 buiten gebruik), de Boezemsluis (een spuisluis uit 1843), de Kleine Sluis (een schutsluis uit 1519, die in 1806 werd vernieuwd en omstreeks 1900 werd gedempt), -
4SpaarndamDe Positie van Spaarndam is een zware verdedigingswal gelegen aan de westzijde van Spaarndam met op de uiteinden de forten benoorden Spaarndam en bezuiden Spaarndam. De Positie diende ter verdediging van de achterliggende sluizen en gemalen. Deze waren van belang om de inundatie te kunnen beheersen. In de Napoleontische tijd lagen hier al de Posten van Krayenhoff. In 1917 werden op de wal loopgraven aangelegd en aan de achterzijde in de wal schuilplaatsen gebouwd. Ook de voorliggende betonwerken dateren uit die tijd. Na beëindiging van de Eerste Wereldoorlog in 1918 is men gestopt met de aanleg hiervan.Vandaar dat vele gebouwtjes niet voorzien zijn van gronddekking.
-
6Werk aan het ZwetWerk aan het Zwet is een onderdeel van de Posten van Krayenhoff (1810). In 1839 werd de batterij doorsneden door de spoorlijn, waardoor het zuidelijk deel is verdwenen. Aan de noordzijde is een drietal sokkels met stalen affuit te zien voor luchtafweergeschut. Deze zijn in 1927 geplaatst. Ze hebben slechts kort gefunctioneerd wegens te snelle slijtage van het kanon.
-
8DamsluisTen Zuidoosten van Halfweg bij Zwanenburg ligt een damsluis. Met de damsluizen in de Haarlemmerringvaart bij Vijfhuizen, in de Fuikvaart, in de Haarlemmervaart bij Halfweg (niet meer aanwezig), de Oude en Nieuwe Sluis bij Penningsveer en het sluizencomplex bij Halfweg vormde deze de afzonderlijke Liedeboezem. Deze damsluizen sloten met behulp van schotbalken de waterwegen af om zo, een inundatie, een beheersbaar watergebied te vormen. Werd dit niet gedaan, dan kon de aanvaller het waterpeil van de inundaties door dijkdoorgraving of afdamming verlagen of verhogen. De nabij gelegen forten zijn zodanig gesitueerd dat zij de sluizen konden beschermen.