Ga direct naar inhoud

Deel via social media

Nieuw thuis voor ijsvogel nabij Fort Aagtendijk

30 januari

Aanleg ijsvogelwand mogelijk dankzij donaties
Met z’n felblauwe rug en oranje borst is de ijsvogel één van de mooiste vogels in ons land. Zelfs de meest ervaren vogelaars houden hun adem in als een ijsvogel hun pad kruist. Voor bezoekers van Natuurgebied Sint-Aagtendijk is de kans op zo’n ontmoeting aanzienlijk toegenomen. In dit relatief onbekende natuurgebied, pal naast de A9 tussen Beverwijk en Heemskerk, heeft boswachter Jeroen Engelhart samen met Bart Numan (IJsvogelwerkgroep Kennemerland) en vrijwilligers een nieuw thuis voor de ijsvogel gemaakt. Een klus die financieel mogelijk is dankzij donaties van deelnemers aan het fietsevenement Ronde van de Stelling van Le Champion.

Visjes vangen
De ijsvogel wordt al regelmatig waargenomen in natuurgebied Aagtendijk. In de kanalen en sloten stikt het van de vissen en daar zijn ijsvogels dol op. Geduldig wachten ze op een overhangende tak of paaltje bij het water totdat er een prooi voorbij zwemt. Om daarna met grote snelheid een duik te nemen en het visje uit het water te scheppen. Een prachtig gezicht. Aan voedsel is er geen gebrek in het natuurgebied, maar geschikte broedgelegenheid was er nog niet. Door een speciale wand aan te leggen, hoopt boswachter Jeroen Engelhart dat de eerste ijsvogels hier binnenkort hun jongen gaan groot brengen.

Wand van klei
IJsvogels broeden in steile oeverwandjes langs het water. Bijvoorbeeld in het zand tussen de wortels van een omgevallen boom. Ze maken een gang van een halve meter diep, waarin 6 tot 7 eieren worden gelegd. Als de jongen uitkomen, zijn de ouders in de weken erna druk bezig met de aanvoer van vers gevangen vis. De wand in Natuurgebied Aagtendijk wordt gemaakt van de stugge klei dat in een ver verleden door de zee is afgezet in het gebied. Dat vergt een speciale aanpak. Langs de sloot wordt een V-vorm uitgegraven, waarbij de klei wordt opgehoopt, gestut door houten palen en planken. Als straks de klei is ingeklonken, worden de planken verwijderd en worden er nestgangen geboord in de steile, opgedroogde wanden. En is de ijsvogelwand klaar voor gebruik.

Helpende hand voor ijsvogels
Omdat ijsvogels al vaak in Natuurgebied Aagtendijk komen, is de kans groot dat ze de broedplaats snel ontdekken. Het is belangrijk om de ijsvogel te helpen, want het is een kwetsbare soort die erg gevoelig is voor verstoring. Het grootste probleem vormen strenge winters. Dat zou je niet zeggen, gezien de naam van dit vogeltje. Maar toch is het zo. Met ijs op de sloten zijn vissen onbereikbaar en sterven veel vogels door gebrek aan voedsel. Gelukkig brengen ijsvogels meerdere nesten per jaar groot, waardoor de populatie zich snel kan herstellen. Maar dan moeten er wel voldoende broedplaatsen zijn. Rustig gelegen, in de buurt van voedsel.

Natuurgebied Sint-Aagtendijk
Natuurgebied Sint-Aagtendijk ligt tussen twee forten van de Stelling van Amsterdam; Fort aan de Sint Aagtendijk (ook wel Muziekfort genoemd) in Beverwijk en Fort Veldhuis bij Heemskerk, bekend van het luchtoorlogmuseum. Het is een langgerekte groene zone, ingeklemd tussen de nieuwbouwwijk Broekpolder, snelweg A9 en het boerenland van de Wijkermeerpolder. Te midden van alle drukte is deze groene oase een toevluchtoord voor allerlei dieren. Je kunt er hazen, patrijzen, scholeksters en slechtvalken zien. En in de zomer groeien er wilde orchideeën tussen de grazende shetlandpony’s. Het gebied is toegankelijk via wandelpaden over de dijk en een laarzenpad (gesloten van 15 maart tot 15 juni i.v.m. het broedseizoen). Honden zijn niet toegestaan vanwege de aanwezige pony’s en schapen.

Zelf ijsvogels kijken
Wie het natuurgebied wilt bezoeken, kan gebruik maken van de wandelroute ‘Wijkermeerpolder en Aagtendijk’. De rondwandeling (6 of 8,5 km) start en eindigt bij NS-station Heemskerk en passeert naast het natuurgebied ook het Aagtenprak en Florispark. De beschrijving met routekaartje is hier te downloaden.

Bron: https://www.landschapnoordholland.nl/nieuws/nieuw-thuis-voor-ijsvogel-natuurgebied-aagtendijk d.d. 16 januari 2023

Kijk bij de veelgestelde vragen of maak een keuze hieronder.

U kunt nog 250 karakters intypen
Ben je geen robot? Los dit simpele sommetje op: *
17 + 14 =
Ook de gratis nieuwsbrief van de Stelling van Amsterdam ontvangen?
Schrijf je in  
naar boven

Begaanbaar deel van een inundatie in de vorm van een hooggelegen terrein, een weg, (spoor)dijk of een waterweg.

Verdedigingswerk dat een acces verdedigt

Onderstel voor een vuurwapen

Ook wel bolwerk. Vijfhoekige uitbouw van waaruit flankerend vuur kan worden gegeven.

Samenvoeging van een aantal stukken geschut in één organisatie.

Door een aarden wal van de vijand afgeschermde weg waarlangs manschappen en materieel konden worden verplaatst.

Het door metselwerk, beton of grondlaag bestand zijn van een gebouw tegen geschutsvuur.

Beschutte plek van waaruit de verdedigers de vijand kunnen bestoken.

Granaat gevuld met hoogexplosieve springstof.

Een (lage) uitbouw in een gracht van waaruit flankerend vuur kan worden gegeven.

Ook wel schotbalksluis. Tijdelijke waterkering, door het stapelen van balken in uitsparingen, om het water van een inundatie tegen te houden.

Militaire oefening

Zijwaarts gericht vuur.Groot flankement: ondersteunend vuur naar de nevenforten. Klein flankement: vuur dat de eigen omgeving van het verdedigingwerk bestrijkt.

Naar de vijand gericht deel van een verdedigingsweg.

Een onderdeel van het leger dat o.a. als taak heeft om tijdelijke en permanente verdedigingswerken te bouwen. De naam is afgeleid van het Franse woord ingenieur.

(houten) Loods waarin artillerie- en geniemateriaal werd opgeslagen.

Verzamelnaam voor vuurmonden.

Flauw aflopend talud dat buiten de fortgracht ligt en dat vanaf de frontwal met vuur kan worden bestreken.

(Betonnen) onderkomen voor manschappen, in de jaren ’30 onder andere toegevoegd aan het oostfront van de Vesting Holland.

Pantserkoepel die tijdens het geven van vuur omhoog wordt geheven om in rust weer te verzinken en onzichtbaar te worden.

Tabel die is aangebracht naast de geschutsopening om de bedieners van het geschut inzicht te geven in afstanden tot de doelen en de daarmee samenhangende geschutshoeken.

Onderwaterzetting waarmee een vijand op afstand wordt gehouden.

Ook wel inlaatsluis. Sluis die is aangelegd met als doel om water in een bepaald gebied in te laten.

Ruimte die tegen vijandelijk vuur is gedekt en die is voorzien van een schietgat waarachter een vuurwapen wordt opgesteld.

Van de vijand afgekeerde zijde van een verdedigingswerk.

In de forten van de Stelling van Amsterdam is het een kazemat aan de keelzijde van een fort waarmee flankerend vuur op het voorterrein van de buurforten wordt gegeven en van waaruit de keelzijde wordt verdedigd.

Wet van januari 1853, waarin beperkingen waren opgenomen met betrekking tot het bouwen in de nabijheid van verdedigingswerken, de zgn. verboden kringen, om een vrij schootsveld te waarborgen.

Lineair stelsel van samenhangende verdedigingwerken.

Batterij die in de onmiddellijke nabijheid van een verdedigingswerk ligt en die taken uitvoert die vallen onder dit verdedigingswerk.

Waterzuiveringsinrichting die de kwaliteit van het drinkwater verbetert door er ijzer aan te onttrekken.

Stelling waarin terugtrekkende troepen kunnen worden opgenomen.

Batterij die achter pantserplaten is opgesteld.

Fort met één of meerdere gepantserde geschutsopstellingen.

Draaibare gepantserde geschutsopstelling.

Geschut voor frontaal vuur over grote afstand, direct gericht op de vijandelijke posities.

Vuur dat er op is gericht om vijandelijke artillerie uit te schakelen

Eenvoudig (tijdelijk) verdedigingswerk met kleine bezetting.

Ondergrondse, bomvrije verbindingsgang.

Laatste toevluchtsplek voor de verdedigers binnen een verdedigingswerk, dat zelfstandig kan worden verdedigd.

Bomvrije bergplaats voor geschut of ander onmisbaar materieel.

Gedeelte van en terrein dat onder vuur kan worden genomen.

Open binnenruimte van een fort.

Grondplan of plattegrond.

Benaming van het verband dat in 1922 ontstond door de samenvoeging van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, de Stelling van Amsterdam en het zuidelijk rivierenfront.

Wet van 18 april 1874 waarin de vestingwerken werden bepaald die deel uit gingen maken van de landsverdediging.

Aarden ophoging rond een verdedigingswerk, voorzien van een borstwering.